I. Khái niệm về thị trường

- Thị trường là nơi gặp gỡ giữa người bán và người mua.

- Hàng hóa: Sản phẩm (vật chất, tinh thần) đem ra mua bán trên thị trường.

- Vật ngang giá: Vật được sử dụng làm thước đo giá trị của hàng hóa (vật ngang giá hiện đại là tiền).

- Thị trường hoạt động theo quy luật cung cầu:

+ Cung > cầu: giá giảm, người mua lợi.

+ Cung < cầu: giá tăng, người bán lợi, kích thích sản xuất mở rộng.

+ Cung = cầu: giá cả ổn định (vai trò của Marketing).

- Marketing: Là một quá trình quản lí mang tính xã hội, nhờ đó mà các cá nhân và tập thể có được những gì họ cần, mong muốn, thông qua việc tạo ra, chào bán và trao đổi những sản phẩm có giá trị với những người khác.

 II. Ngành thương mại

1. Vai trò

- Khâu nối giữa sản xuất và tiêu dùng, điều tiết sản xuất, hướng dẫn tiêu dùng, giúp sản xuất mở rộng và phát triển.

+ Nội thương: là trao đổi hàng hóa, dịch vụ trong nước; thúc đẩy chuyên môn hóa sản xuất và phân công lao động theo vùng, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của từng cá nhân.

+ Ngoại thương: là trao đổi mua bán hàng hóa giữa các nước trên thế giới; góp phần tăng nguồn thu ngoại tệ, gắn thị trường trong nước với thị trường thế giới, khai thác hiệu quả lợi thế của đất nước, giúp nền kinh tế đất nước tìm được động lực phát triển.

2. Cán cân xuất nhập khẩu và cơ cấu xuất nhập khẩu

a. Cán cân xuất nhập khẩu

- Khái niệm: Là quan hệ so sánh giữa giá trị hàng xuất khẩu (kim ngạch xuất khẩu) với giá trị hàng nhập khẩu (kim ngạch nhập khẩu).

+ Xuất khẩu > Nhập khẩu: Xuất siêu.

+ Xuất khẩu < Nhập khẩu: Nhập siêu.

b. Cơ cấu hàng xuất – nhập khẩu

- Phản ánh trình độ phát triển kinh tế của một quốc gia, một lãnh thổ.

+ Các nước phát triển: xuất sản phẩm công nghiệp chế biến, nhập nguyên liệu, năng lượng.

+ Các nước đang phát triển: xuất nông sản, khoáng sản, hàng tiêu dùng, nhập nguyên liệu, máy móc.

III. Đặc điểm của thị trường thế giới

- Xu thế toàn cầu hóa nền kinh tế là xu thế quan trọng nhất.

- Khối lượng buôn bán trên thế giới tăng liên tục.

- Châu Âu, Châu Á, Bắc Mĩ có tỉ trọng buôn bán so với toàn thế giới và nội vùng lớn nhất.

- Ba trung tâm buôn bán lớn nhất thế giới: Hoa Kì, Tây Âu, Nhật Bản.

- Các cường quốc xuất nhập khẩu: Hoa Kì, CHLB Đức, Nhật Bản, Anh, Pháp.