Tự nhiên, dân cư và xã hội
I. Tự nhiên
1. Vị trí địa lí và lãnh thổ
* Vị trí:
- Nằm ở đông nam châu Á, tiếp giáp Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, nằm trọn trong khu vực nội chí tuyến.
- Cầu nối giữa lục địa Á - Âu và lục địa Oxtraylia
=> Có vị trí quan trọng, nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa lớn, nơi các cường quốc cạnh tranh ảnh hưởng. Tiếp giáp với hai nền văn minh lớn là Trung Quốc và Ấn Độ.
* Lãnh thổ:
- Bao gồm hệ thống bán đảo, đảo, quần đảo xen giữa các biển, vịnh biển rất phức tạp.
- Diện tích: 4,5 triệu km2.
- Gồm 11 quốc gia: Việt Nam, Lào, Campuchia, Xingapo, Thái Lan, Mianma, Malaysia, Indonexia, Philippin, Brunay, Đông Timo.
2. Đặc điểm tự nhiên khu Đông Nam Á
a. Đông Nam Á lục địa
- Địa hình: bị chia cắt mạnh bởi các dãy núi hướng bắc - nam, tây bắc - đông nam; thung lũng, đồng bằng châu thổ rộng.
- Khí hậu: nhiệt đới gió mùa.
- Khoáng sản: Nhiều than đá, dầu mỏ, sắt, thiếc.
b. Đông Nam Á biển đảo
- Địa hình: Nhiều đảo nhất thế giới, nhiều núi và núi lửa, ít sông lớn, đồng bằng nhỏ.
- Khí hậu: xích đạo và nhiệt đới gió mùa.
- Khoáng sản: Nhiều than đá, dầu mỏ, sắt, thiếc, đồng...
3. Đánh giá điều kiện tự nhiên của Đông Nam Á
a. Thuận lợi
- Khí hậu nóng ẩm, đất phù sa màu mỡ, sông ngòi dày đặc => phát triển nông nghiệp nhiệt đới.
- Đông Nam Á có lợi thế về biển => phát triển ngư nghiệp, du lịch, thương mại, hàng hải.
- Giàu khoáng sản, rừng nhiệt đới phong phú và đa dạng=> cung cấp nguyên, nhiên liệu cho phát triển kinh tế.
b. Khó khăn
- Động đất, núi lửa, sóng thần.
- Bão, lụt, hạn hán.
- Rừng đang bị khai thác quá mức..
c. Biện pháp
- Khai thác và sử dụng hợp lí tài nguyên.
- Phòng chống, khắc phục thiên tai.
II. Dân cư và xã hội
1. Dân cư
- Số dân đông, mật độ dân số cao.
- Tỉ suất gia tăng tự nhiên khá cao nhưng đang giảm dần.
- Cơ cấu dân số trẻ, số dân trong độ tuổi lao động cao.
- Phân bố dân cư không đồng đều tập trung ở đồng bằng, ven biển.
- Nguồn lao động dồi dào nhưng lao động có tay nghề và trình độ chuyên môn cao còn hạn chế.
2. Dân tộc
- Đa dân tộc.
- Nhiều dân tộc phân bố ở nhiều quốc gia, ảnh hưởng đến quản lí, xã hội, chính trị.
3. Tôn giáo, văn hóa
- Đa tôn giáo.
- Là nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa lớn trên thế giới.
- Phong tục, tập quán, sinh hoạt văn hóa các quốc gia có nhiều nét tương đồng.
