Cơ cấu ngành công nghiệp
I. Cơ cấu công nghiệp theo ngành
* Khái niệm : SGK
1) Cơ cấu ngành công nghiệp
- Tương đối đa dạng : chia thành 3 nhóm với 29 ngành CN.
+ Nhóm CN khai thác (4 ngành).
+ Nhóm CN chế biến (23 ngành).
+ Nhóm CN sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước (2 ngành).
- Cơ cấu công nghiệp theo ngành của nước ta đang có sự chuyển dịch theo hướng
giảm tỉ trọng ngành công nghiệp khai thác, tăng tỉ trọng ngành công nghiệp chế biến.
- Nguyên nhân: do tác động của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa; cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại; nhằm thích nghi với tình hình mới và có thể hội nhập vào thị trường khu vực, thế giới.
- trong cơ cấu ngành công nghiệp nước ta đang nổi lên số ngành công nghiệp trọng điểm.
2) Ngành CN trọng điểm
a) Khái niệm : là ngành có thế mạnh phát triển lâu dài, mang lại hiệu quả kinh tế cao về kinh tế - xã hội và có tác động mạnh đến nhiều ngành kinh tế khác.
b) Các ngành : CN năng lượng, CN chế biến lương thực, thực phẩm, CN dệt may…
3) Hướng hoàn thiện cơ cấu ngành
- Xây dựng cơ cấu ngành CN tương đối linh hoạt.
- Đẩy mạnh các ngành trọng điểm: CN chế biến nông lâm thủy sản…
- Đầu tư theo chiều sâu… hạ giá thành sản phẩm.
II. Cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ
1) Sự phân hóa lãnh thổ công nghiệp
* Đặc điểm : Sự phân hóa lãnh thổ CN thể hiện ở sự phân bố công nghiệp không đều giữa các vùng.
Những khu vực tập trung công nghiệp:
- Ở Bắc Bộ, ĐBSH và vùng phụ cận có mức độ tập trung CN cao nhất cả nước. Từ Hà Nội tỏa đi các hướng theo các tuyến giao thông có các trung tâm công nghiệp với hướng chuyên môn hóa khác nhau.…
- Ở Nam bộ hình thành một dải CN, có các trung tâm lớn hàng đầu cả nước như TP.HCM , Biên Hòa, Thủ Dầu Một...
- Dọc DHMT : có Đà Nẵng, Vinh, Quy Nhơn, Nha Trang…
Ở những khu vực còn lại, nhất là vùng núi, CN phân bố phân tán.
2) Nguyên nhân
Do tác động của nhiều nhân tố như
- Tài nguyên thiên nhiên.
- Nguồn lao động có tay nghề.
- Thị trường.
- Kết cấu hạ tầng.
- Vị trí địa lí.
3) Chuyển dịch cơ cấu CN theo vùng lãnh thổ
- Đông Nam bộ dẫn đầu cả nước về tỉ trọng giá trị sản xuất CN, tiếp đến là ĐBSH, ĐBSCL.
III. Cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế
Công cuộc đổi mới làm cho cơ cấu CN theo thành phần kinh tế có những thay đổi sâu sắc
+ Số thành phần kinh tế được mở rộng.
+ Giảm tỉ trọng của khu vực Nhà nước, tăng tỉ trọng khu vực ngoài Nhà nước, đặc biệt là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.
