Bài 1: Đặc điểm dân số và phân bố dân cư ở nước ta
1. Đông dân, có nhiều thành phần dân tộc:
* Đông dân:
- Theo thống kê, DS nước ta là 84156 nghìn người (năm 2006), đứng thứ 3 ĐNA, thứ 13 thế giới.
- Ảnh hưởng: Thuận lợi: Nguồn lao động dồi dào và thị trường tiêu thụ rộng lớn.
Khó khăn: phát triển KT, giải quyết việc làm...
* Nhiều thành phần dân tộc:
- Có 54 dân tộc, dân tộc Kinh chiếm 86,2%, còn lại là các dân tộc ít người.
- Ảnh hưởng: Thuận lợi: đa dạng về bản sắc văn hoá và truyền thống dân tộc.
Khó khăn: sự phát triển không đều về trình độ và mức sống giữa các dân tộc.
2. Dân số còn tăng nhanh, cơ cấu dân số trẻ:
a. Dân số còn tăng nhanh:
- Biểu hiện:
+ Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên giảm. Ví dụ: giai đoạn 1989 - 1999 tỉ lệ gia tăng dân số trung bình là 1,7% đến giai đoạn 2002 - 2005 là 1,32%.
+ Mỗi năm tăng hơn 1 triệu người.
- Hậu quả của sự gia tăng dân số : tạo nên sức ép lớn về kinh tế - xã hội và môi trường.
b. Cơ cấu dân số trẻ
- Tỉ lệ người lao động trong độ tuổi lao động chiếm cao, mỗi năm tăng thêm khỏang 1,15 triệu người.
Hiện nay nước ta đang trong giai đoạn cơ cấu dân số vàng và có sự già hóa về dân số.
- Thuận lợi: Nguồn lao động đồi dào, năng động, sáng tạo.
- Khó khăn sắp xếp việc làm.
3. Phân bố dân cư chưa hợp lí: năm 2006, mật độ dân số nước ta là 254 người/km2.
a. Giữa đồng bằng ven biển với trung du miền núi
- Đồng bằng chiếm 25% DT nhưng tập trung 75% dân số nên có MĐDS cao,(VD: Đồng bằng sông Hồng mật độ 1225 người/km2); miền núi chiếm 25% dân số nên MĐ DS thấpb (Vùng Tây Bắc 69 người/km2)
b. Giữa thành thị với nông thôn:
Dân cư vẫn tập trung chủ yếu ở nông thôn, còn ít ở thành thị. Tuy nhiên tỉ lệ dân nông thôn đang giảm dần còn tỉ lệ dân thành thị đang tăng dần. Năm 2005, nông thôn chiếm 73, 1% dân số, thành thị chiếm 26,9% dân số.
* Nguyên nhân:
+ Điều kiện tự nhiên.
+ Lịch sử định cư.
+ Trình độ phát triển KT-XH, chính sách...
* Hậu quả: gây lãng phí về nguồn tài nguyên, lao động
4. Chiến lược phát triển dân số hợp lí và sử dụng có hiệu nguồn lao động nước ta: SGK
