Bài 1: Đặc điểm nền nông nghiệp nước ta
1. Nền nông nghiệp nhiệt đới:
a. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên cho phép nước ta phát triển một nền nông nghiệp nhiệt đới
- Thuận lợi:
+ Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có sự phân hoá rõ rệt, cho phép:
@ Đa dạng hoá các sản phẩm nông nghiệp
@ Áp dụng các biện pháp thâm canh, tăng vụ, đa dạng cơ cấu mùa vụ.
@ Địa hình và đất trồng cho phép áp dụng các hệ thống canh tác khác nhau giữa các vùng.
- Khó khăn:
+ Nhiều thiên tai, sâu bệnh, dịch bệnh…
+ Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa làm tăng tính bấp bênh vốn có trong nông nghiệp.
b. Nước ta đang khai thác ngày càng có hiệu quả đặc điểm của nền nông nghiệp nhiệt đới.
- Các tập đoàn cây trồng và vật nuôi được phân bố phù hợp hơn với các vùng sinh thái
- Cơ cấu mùa vụ có nhiều thay đổi.
- Tính mùa vụ được khai thác tốt hơn nhờ đẩy mạnh hoạt động vận tải, công nghiệp chế biến.
- Đẩy mạnh sản xuất nông sản xuất khẩu các sản phẩm của nền nông nghiệp nhiệt đới.
2. Phát triển nền nông nghiệp hiện đại sản xuất hàng hóa góp phần nâng cao hiệu quả của nông nghiệp nhiệt đới :
- Nền nông nghiệp nước ta hiện nay tồn tại song song nền nông nghiệp cổ truyền và nền nông nghiệp hàng hóa.
- Đặc điểm chính của nền nông nghiệp cổ truyền và nền nông nghiệp hàng hóa:
+ Nền nông nghiệp cổ truyền: có quy mô sản xuất nhỏ, sử dụng chủ yếu công cụ thủ công, năng suất lao động thấp, sản xuất chủ yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng tại chỗ, phân bố phổ biến ở nhiều vùng.
+ Nền nông nghiệp hàng hóa: có quy mô sản xuất lớn, sử dụng nhiều máy móc, vật tư nông nghiệp, sản xuất theo hướng thâm canh..., sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa, phân bố ở những vùng có truyền thống sản xuất hàng hóa, gần đường giao thông và các thành phố lớn.
3. Nền kinh tế nông thôn nước ta đang chuyển dịch rõ nét (giảm tải)
a. Hoạt động nông nghiệp là bộ phận chủ yếu của kinh tế nông thôn
- Kinh tế nông thôn đa dạng nhưng chủ yếu vẫn dựa vào nông lâm- ngư nghiệp.
- Các hoạt động phi nông nghiệp ngày càng chiếm tỉ trọng lớn, đóng vai trò quan trọng ở vùng kinh tế nông thôn.
b. Kinh tế nông thôn bao gồm nhiều thành phần kinh tế (SGK)
c. Cơ cấu kinh tế nông thôn đang từng bước chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa và đa dạng hóa.
- Sản xuất hàng hoá nông nghiệp
+ Đẩy mạnh chuyên môn hoá.
+ Hình thành các vùng nông nghiệp chuyên môn hoá.
+ Kết hợp công nghiệp chế biến hướng mạnh ra xuất khẩu.
- Đa dạng hoá kinh tế nông thôn:
+ Cho phép khai thác tốt hơn các nguồn tài nguyên thiien nhiên, lao động…
+ Đáp ứng tốt hơn những nhu cầu của thị trường.
- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn còn được thể hiện bằng sự đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm: các sản phẩm nông - lâm - ngư và các sản phẩm khác...