Hiđroclorua - Axit clohiđric và muối clorua

A. LÍ THUYẾT

I. Hiđroclorua

1. Cấu tạo phân tử

- Cặp electron bị lệch về phía clo do clo có độ âm điện lớn hơn hiđro

2. Tính chất

- Hiđroclorua là chất khí, không màu, tan nhiều trong nước (1 lít nước hòa tan 500 lít HCl)

- Hiđroclorua nặng hơn không khí

II. Axit Clohiđric(HCl).

1. Tính chất vật lý

- D_ddHCl = 1,19 g/cm³ (37⁰C);

- Bốc khói trong không khí.

2. Tính chất hóa học

a. Tính axit mạnh

$\displaystyle 6HCl\text{ }+\text{ }2Al\to 2AlC{{l}_{3}}+\text{ }3{{H}_{2}}$

$\displaystyle ~3HCl\text{ }+\text{ }Fe{{\left( OH \right)}_{3}}~~\to FeC{{l}_{3}}+\text{ }3{{H}_{2}}O$

$\displaystyle 2HCl\text{ }+\text{ }CaS{{O}_{3}}~\text{ }~\to CaC{{l}_{2}}+\text{ }S{{O}_{2}}~+{{H}_{2}}O$

b. Tính khử

Ví dụ:

$\displaystyle \overset{+4}{\mathop{~Pb}}\,{{O}_{2}}~\text{ }+\text{ }4H\overset{-1}{\mathop{Cl}}\,\text{ }~\to ~\overset{+2}{\mathop{Pb}}\,C{{l}_{2}}+\text{ }{{\overset{0}{\mathop{Cl}}\,}_{2}}~\text{ }+\text{ }2{{H}_{2}}O$

$\displaystyle Mn{{O}_{2}}+\text{ }4HCl\text{ }~\to MnC{{l}_{2}}+C{{l}_{2}}+2{{H}_{2}}O$ .

3. Điều chế.

a. Trong phòng thí nghiệm

+ Phương pháp sunfat: (HBr và HI không dùng được cách này do có tính khử)

NaCl _rắn + H₂SO₄ _đặc → NaHSO₄ + HCl↑ (< 250⁰C)

2NaCl _rắn + H₂SO_4 đặc → Na₂SO₄ + 2HCl↑ (> 400⁰C)

Điều chế HCl trong phòng thí nghiệm

b. Trong công nghiêp (phương pháp tổng hợp) đốt Cl₂ và H₂ lấy từ phương trình điện phân dung dịch NaCl

$\displaystyle {{H}_{2}}~+\text{ }C{{l}_{2}}~\to 2HCl$ ( ánh sáng, nhiệt độ)

- Clo hóa các hợp chất hữu cơ đặc biệt là hyđrocacbon.

$\displaystyle \text{ }~{{C}_{2}}{{H}_{6}}~+\text{ }C{{l}_{2}}~\to {{C}_{2}}{{H}_{5}}Cl\text{ }+\text{ }HCl.~$

III. Muối clorua và nhận biết muối clorua

1. Một số muối clorua

NaCl: làm muối ăn

ZnCl₂: dùng làm chất chống mục;

BaCl₂: thuốc trừ sâu;

KCl: phân bón;

Đa số các muối clorua tan nhiều trong nước, trừ AgCl không tan, ít tan: CuCl, PbCl₂.

Ứng dụng: (SGK)

2. Nhận biết ion clorua

Thuốc thử: dd AgNO₃

Phương pháp: cho vài giọt dd AgNO₃ vào dung dịch cần phân biệt nếu có thấy xuất hiện kết tủa trắng không tan trong axit mạnh → HCl hoặc muối clorua.

$\displaystyle AgN{{O}_{3}}~+\text{ }HCl\to AgCl\downarrow +\text{ }HN{{O}_{3}}$

$\displaystyle AgN{{O}_{3}}~+\text{ }NaCl\to AgCl\downarrow +\text{ }NaN{{O}_{3}}$

B. BÀI TẬP

Dạng 1: Lí thuyết về Hidroclorua - Axit clohidric và muối clorua

Câu 1. Nồng độ cao nhất của dung dịch HCl là?

A. 25 %. B. 37%. C. 20%. D. 50%.

Đáp án B

Câu 2. Nhận xét nào sau đây về hidro clorua là không đúng?

A. Là chất khí ở điều kiện thường.

B. Có mùi xốc.

C. Tan tốt trong nước.

D. Có tính axit.

Đáp án D

Câu 3. Tính chất hóa học của axit HCl là:

A. Tính axit mạnh. B. Tính khử.

C. Cả A và B. D. Tính oxi hoá.

Đáp án C

Câu 4. Khí hidro clorua có thể được điều chế bằng cách cho muối ăn (NaCl rắn) tác dụng với chất nào sau đây?

A. H₂SO₄ loãng. B. H₂SO₄ đặc.

C. NaOH. D. H₂O.

Đáp án B

Câu 5. Để điều chế khí HCl trong công nghiệp, người ta sử dụng phương pháp:

A. Sunfat.

B. Tổng hợp.

C. Clo hoá các hợp chất hữu cơ.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Đáp án D

Dạng 2: Bài tập tính toán về HCl

Câu 13. Hoà tan 6,75 gam hỗn hợp Al và Cu trong dung dịch HCl dư thu được 3,36 l khí (đktc). Phần trăm khối lượng của Al và Cu trong hỗn hợp là:

A. 30% và 70%. B. 40% và 60%.

C. 35% và 65% . D. 50% và 50%.

Đáp án B

Lời giải

Hòa tan hỗn hợp Al và Cu chỉ có Al tan trong HCl

2Al + 6HCl ----> 2AlCl₃ + 3H₂

0,1 0,15 mol

=> m_Al= 0,1 . 27 = 2,7 gam => %Al = 40%, %Cu = 60%

Câu 14. Cho 16 gam hỗn hợp bột Fe và Mg tác dụng với dung dịch HCl dư thấy có 1 gam khí H₂ bay ra. Khối lượng muối clorua tạo ra trong dung dịch là bao nhiêu gam?

A. 33,75 gam. B. 51,5 gam.

C. 87 gam . D. kết quả khác.

Đáp án B

Lời giải
Đặt số mol của Mg là a mol và của Fe là b mol

Ta có hệ sau: $\{\begin{cases} 24 a + 56 b = 16 \\ a + b = 0, 5 \end{cases}$ => $\{\begin{cases} a = 0, 375 m o l \\ b = 0, 125 m o l \end{cases}$