Ôn tập

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ THUYẾT CẦN NẮM VỮNG

PHÂN BIỆT MỘT SỐ CHẤT VÔ CƠ & CHUẨN ĐỘ DUNG DỊCH

1. Nhận biết một số anion

Tt	Anion	Thuốc thử	Dấu hiệu	Phương trình phản ứng
1	OH^–	Quỳ tím	Hoá xanh
2	SO₃^2– HSO₃^– CO₃^2– HCO₃^–	H⁺	↑SO₂ ↑CO₂	SO₃^2– + 2HCl $\overset{}{\to}$ SO₂ + H₂O CO₃^2– + 2HCl $\overset{}{\to}$ 2Cl^– + CO₂↑ SO₂ làm mất màu dd KMnO₄ CO₂ làm vẩn đục dd Ca(OH)₂ trong
	SiO₃^2–		¯ keo trắng	SiO₃^2– + 2HCl $\overset{}{\to}$ H₂SiO₃ + 2Cl^–
3	SO₄^2–	Ba²⁺	↓ trắng	Ba²⁺ + SO₄^2– $\overset{}{\to}$ BaSO_4↓
4	S^2–	Ag⁺	↓đen	2Ag⁺ + S^2– $\overset{}{\to}$ Ag₂S↓
	Cl^– Br^– I^–	Ag⁺	↓trắng vàng nhạt vàng	Ag⁺ + X^– $\overset{}{\to}$ AgX↓
5	PO₄^3–	Ag⁺	↓ vàng (tan trong HNO₃)	3Ag⁺ + PO₄^{3– $\overset{}{\to}$} Ag₃PO_4↓
6	NO₃^–	H₂SO₄ loãng, vụn Cu	() nâu ↑NO₂dd Cu²⁺ xanh	3Cu+8H⁺+2NO₃^{– $\overset{}{\to}$}2Cu²⁺+2NO+4H₂O (2NO + O₂ $\overset{}{\to}$ 2NO₂↑)
7	ClO₃^–	Cô cạn, t^o có MnO₂ x.t.	↑O₂ (que đóm bùng cháy)	2KClO₃ $\overset{t^{o} C}{\to}$ 2KCl + 3O₂↑
8	NO₂^–	H₂SO₄ (l) t^o, không khí	↑NO₂ nâu	3NaNO₂ + H₂SO₄ (l) $\overset{}{\to}$ Na₂SO₄+NaNO₃+2NO↑+H₂O NO↑ $\overset{+ O_{2} (k k)}{\to}$ NO₂ ↑(nâu) Dùng phân biệt NO₂^– và NO₃^–(vì NO₃^– không có phản ứng này).

2. Nhận biết một số cation


Stt	ion	Thuốc thử	Dấu hiệu	Phương trình phản ứng
1	Li⁺	Đốt trên ngọn lửa vô sắc	Đỏ thẫm	(phương pháp vật lí)
2	Na⁺		Vàng tươi
3	K⁺		Tím hồng
4	Ca²⁺		Đỏ da cam
5	Ba²⁺		Lục (hơi vàng)
6	Ca²⁺	SO₄²^-	↓ trắng	Ca²⁺ + SO₄²^{- $\overset{}{\to}$} CaSO₄↓(it tan)
7	Ba²⁺	SO₄²^-	↓ trắng	Ba²⁺ + SO₄²^{- $\overset{}{\to}$} BaSO₄↓
8	Mg²⁺	OH^- (riêng với Fe³⁺ đặc trưng nhất là dùng ion thioxianat SCN^-; còn Fe²⁺ làm mất màu dd thuốc tím khi có mặt H⁺).	↓ trắng	Mg²⁺ + 2OH^{- $\overset{}{\to}$} Mg(OH)₂↓
9	Cu²⁺		↓xanh (nếu dùng dd NH₃ thì tạo kết tủa xanh sau đó tan tạo ion phức màu xanh thẫm đặc trưng.	Cu²⁺ + 2OH^- $\overset{}{\to}$ Cu(OH)₂↓ Cu²⁺ $\to_{- N H_{4}^{+}}^{+ N H_{3} + H_{2} O}$ Cu(OH)₂↓ $\to_{- O H^{-}}^{+ N H_{3}}$ [Cu(NH₃)₄]²⁺
10	Fe²⁺		↓trắng xanh	Fe²⁺ $\overset{O H^{-}}{\to}$ Fe(OH)₂↓ $\overset{k k}{\to}$ Fe(OH)₃ ↓ đỏ nâu MnO₄^- + 5Fe²⁺ + 8H^{+ $\overset{}{\to}$} Mn²⁺+ 5Fe³⁺+ 4H₂O
11	Fe³⁺		↓ đỏ máu ↓ đỏ nâu	Fe³⁺ + 3SCN^- $\overset{}{\to}$ Fe(SCN)₃↓ đỏ máu Fe³⁺ + 3OH^{- $\overset{}{\to}$} Fe(OH)₃¯ ↓đỏ nâu
12	NH₄⁺	OH^-, t^o	NH₃ khai, làm xanh quỳ ẩm)	NH₄⁺ + OH^{- $\overset{}{\to}$} NH₃ + H₂O Al³⁺ $\overset{+ O H^{-}}{\to}$ Al(OH)₃↓ $\overset{+ O H^{-}}{\to}$ [Al(OH)₄]^-
13	Al³⁺	OH^- từ từ đến dư	↓ trắng tan ngay khi OH^– dư
14	Zn²⁺
15	Be²⁺
16	Pb²⁺			Zn²⁺ $\overset{+ O H^{-}}{\to}$ Zn(OH)₂↓ $\overset{+ O H^{-}}{\to}$ [Zn(OH)₄]2^- Be²⁺ $\overset{+ O H^{-}}{\to}$ Be(OH)₂↓ $\overset{+ O H^{-}}{\to}$ BeO₂^2- Pb²⁺ $\overset{}{\to}$ Pb(OH)₂↓ _{$\overset{}{\to}$}PbO₂²^-
17	Cr³⁺		↓ xanh, tan ngay khi (OH^–) dư	Cr^{3+ $\overset{}{\to}$} Cr(OH)₃↓ $\overset{O H^{-}}{\to}$ [Cr(OH)₆^3-] (dd màu xanh)
18	Pb²⁺	dd H₂S	PbS ↓ đen	Pb²⁺ + S²^{- $\overset{}{\to}$} PbS↓ (màu đen)

3. Nhận biết một số chất khí

Stt	Khí	Thuốc thử	Dấu hiệu	Phương trình phản ứng
1	Cl₂	Dd (KI + hồ tinh bột)	Không màu →hoá xanh	Cl₂ + 2KI→2KCl+ I₂ (Hồ tinh bột)hóaxanh
2	I₂	Hồ tinh bột	Không màu → hoá xanh
3	SO₂	dd Br₂ hay dd KMnO₄	Mất màu dd	SO₂ + Br₂ + 2H₂O → 2HBr + H₂SO₄ 5SO₂+2KMnO₄+ 2H₂O →2H₂SO₄+2MnSO₄+K₂SO₄
4	H₂S	dd Pb(NO₃)₂	Cho ↓ đen	Pb²⁺ + H₂S → PbS↓ + 2H⁺
5	HCl	dd AgNO₃	Cho ↓ trắng	Ag⁺ + Cl^– → AgCl↓
6	NH₃	Quỳ tím ẩm	Hoá xanh	NH₃ + H₂O→ NH₄OH NH₃ + HCl → NH₄Cl
6	NH₃	HCl (đậm đặc)	Tạo khói trắng	NH₃ + H₂O→ NH₄OH NH₃ + HCl → NH₄Cl
7	NO	Không khí	Hoá nâu	2NO + O₂ → 2NO₂
8	NO₂	Quỳ tím ẩm	Hoá đỏ	3NO₂ + H₂O → 2HNO₃ + NO
9	CO	dd PdCl₂	Tạo ↓Pd	CO + PdCl₂ + H₂O →Pd↓ + 2HCl + CO₂
9	CO	(hay + CuO đen)	(hoá đỏ Cu)	CO + PdCl₂ + H₂O →Pd↓ + 2HCl + CO₂
10	CO₂	ddCa(OH)₂	Vẩn đục	CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO_3↓ + H₂O
11	O₂	Cu (đỏ), t^o	Hoá đen CuO	2Cu + O₂ $\overset{t^{o} C}{\to}$ 2CuO
12	Hơi H₂O	CuSO₄ khan	Trắng hoá xanh	CuSO₄ + 5H₂O → CuSO₄.5H₂O
13	H₂	CuO (đen) t^o	Hoá đỏ (Cu)	CuO + H₂ $\overset{t^{o} C}{\to}$ Cu↓ + H₂O
14	SO₃	Dd BaCl₂	Kết tủa trắng BaSO₄	SO₃ + H₂O → H₂SO₄ H₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄ + 2HCl
15	N₂	(còn lại sau cùng)