PHOTPHO

I. Vị trí và cấu hình electron nguyên tử:

- Cấu hình e: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p³.

- Ví trí: Z = 15, chu kì 3, nhóm VA

- Hoá trị có thể  có của P: 5 và 3

 II. Tính chất vật lý

III. Tính chất hoá học:

     Trong các hợp chất, P có số ôxi hóa -3,+3,+5 → P vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử.

1. Tính oxy hoá:Khi tác dụng với kim loại mạnh

      P+3Na → Na₃P

      2P+3Ca→ Ca₃P₂ (canxi photphua)

      2P+ 3Zn → Zn₃P₂ (Kẽm photphua)

2. Tính khử:Khi tác dụng với phi kim hoạt động và những chất oxi hoá mạnh.

* Với oxi: 

    5O_{2 (du)}+4P  →2P₂O₅  (điphotpho pentaoxit)

    3O₂ (thieu) + 4 P  →2P₂O₃ (điphotpho trioxit)

* Với clo:

    5Cl_{2 (du)} +2P  → 2PCl₅ (photpho pentaclorua)

    3Cl_{2 (thieu)} +2P → 2PCl₃  (photpho triclorua)

* Với hợp chất:

     P + 5HNO_{3 đ,n} → H₃PO₄ + 5NO₂ + H₂O

 IV. Ứng dụng: 

 V. Trạng thái tự nhiên: 

        Do độ hoạt động hóa học cao đối với ôxy trong không khí và các hợp chất chứa ôxy khác nên phốtpho trong tự nhiên không tồn tại ở dạng đơn chất, mà nó phân bổ rộng rãi trong các loại khoáng chất khác nhau. Các loại đá phốtphat, trong đó một phần cấu tạo là apatit (khoáng chất chứa phốtphat tricanxi dạng không tinh khiết) là một nguồn cung cấp photpho quan trọng về mặt thương mại.Tại Việt Nam có mỏ apatit tại Lào Cai. 

 VI. Điều chế:

       Trong công nghiệp, photpho được sản xuất bằng cách nung hỗn hợp quặng photphorit, cát  và than cốc khoảng 1200^oC trong lò điện:      

    Ca₃(PO₄)₂ + 3 SiO₂ + 5C →  5 CO+2P _hơi + 3 CaSiO₃

 Hơi photpho thoát ra được ngưng tụ khi làm lạnh, thu được photpho trắng ở dạng rắn.