A. Axít photphoric:

I. Cấu tạo phân tử: 

                 H₃PO₄

=> P có số oxi hóa là  +5.

II. Tính chất vật lý:

    Là chất rắn dạng tinh thể trong suốt, không màu, nóng chảy ở 42,5^oC. dễ chảy rữa và tan vô hạn trong nước.

III. Tính chất hoá học:

1.  Tính axít:

-Trong nước H₃PO₄ phân li theo 3 nấc:

H₃PO₄  ⇔ H⁺ + H₂PO₄^-

H₂PO₄^- ⇔ H⁺ + HPO₄ ^2-

HPO₄ ^2- ⇔ H⁺ + PO₄ ^3- 

-Dung dịch H₃PO₄ có tính chất chung của 1 axít và có độ mạnh TB: Nấc 1 > nấc 2 > nấc 3.

2. Tác dụng với bazơ:

-Tuỳ theo tỉ lệ chất tham gia phản ứng mà H₃PO₄ sinh ra muối axít hoặc muối trung hoà:

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O     (1)

H₃PO₄ + 2 NaOH → Na₂HPO₄+ 2H₂O (2)

H₃PO₄ + 3 NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O   (3)

 3. H₃PO₄ không có tính oxy hoá:

IV. Điều chế:

* Từ quặng photphorit hoặc apatit:

 Ca₃(PO₄)₂ + 3 H₂SO₄ (đ) → 2H₃PO₄ + 3CaSO₄

→ H₃PO₄ thu được không tinh khiết.

* Từ photpho:

4 P + 5O₂ → 2 P₂O₅

  P₂O₅ + 3 H₂O → 2 H₃PO₄

→ PP này H₃PO₄ có độ tinh khiết và nồng độ cao hơn.

V. Ứng dụng: 

    Dung dịch đậm đặc của axit phosphoric thường bán trên thị trường có nồng độ 85%.

    Axit phosphoric là bán thành phẩm trong quá trình sản xuất phân bón, dược phẩm, thức ăn gia súc; làm chất xúc tác trong tổng hợp hữu cơ, chất tẩm gỗ chống cháy, chất chống ăn mòn kim loại.

B. Muối photphat:

1. Tính tan:

- Muối trung hoà và muối axit của kim loại Na, K đều tan trong nước

- Với các kim loại khác: Chỉ muối đihiđrophotphat tan, còn lại đều không tan hoặc ít tan

2. Nhận biết ion photphat:

- Thuốc thử: Dung dịch AgNO₃

- Hiện tượng: Kết tủa màu vàng

- PTHH:

  3Ag⁺ + PO₄ ^3- → Ag₃PO₄ ↓ (màu vàng)