1. Vương quốc Cam-pu-chia

- Là một trong những nước có lịch sử lâu đời và phát triển nhất ở Đông Nam Á.

- Ở Cam-pu-chia tộc người chủ yếu là Khơ me.

- Địa bàn sinh sống ban đầu là phía bắc nước Cam-pu-chia ngày nay trên cao nguyên Cò Rạt và mạn trung lưu sông Mê Công; đến thế kỉ VI Vương quốc người Cam-pu-chia được thành lập.

- Thời kì Ăng-co (802 - 1432) là thời kì phát triển nhất của vương quốc Cam-pu-chia, họ quần cư ở bắc Biển hồ, kinh đô là Ăng-co được xây dựng ở tây bắc Biển hồ.

- Biểu hiện phát triển thịnh đạt: 

+ Về kinh tế: nông nghiệp, ngư nghiệp, thủ công nghiệp đều phát triển.

+ Xây dựng nhiều công trình kiến trúc lớn.

+ Kinh đô Ăng-co với đền tháp đồ xộ như Ăngcovát, ĂngcoThom.

+ Ăng-co còn chinh phục các nước láng giềng, trở thành cường quốc trong khu vực.

 -Văn hóa: Sáng tạo ra chữ  viết riêng của mình trên cơ sở chữ Phạn của Ấn Độ. Văn học dân gian và văn học viết với những câu  có giá trị nghệ thuật .

- Kiến trúc, nổi tiếng nhất là quần thể kiến trúc Ăng-co.

- Cuối thế kỉ XIII suy yếu, sau 5 lần bị người Thái xâm, năm 1432 người Khơ me bỏ kinh đô Ăng-co, lui về phía cư trú nam Biển Hồ (Phnôm Pênh).

- Năm 1863, bị Pháp xâm lược.

2. Vương quốc Lào

- Cư dân cổ chính là người Lào Thơng chủ nhân của nền văn hóa đồ đá, đồ đồng.

- Đến thế kỉ  XIII nhóm người nói tiếng Thái di cư đến sống hòa hợp với người Lào Thơng gọi là Lào Lùm. Tổ chức xã hội sơ khai của người Lào là các mường cổ.

- Năm 1353, Pha Ngừm thống nhất các mường Lào lên ngôi đặt tên nước là Lan Xang (triệu voi).

- Thời kì thịnh vượng nhất là cuối thế kỉ XVII đầu thế kỉ XVIII, dưới triều vua Xu-li-nha Vông-xa.

- Những biểu hiện phát triển:

+Tổ chức bộ máy chặt chẽ hơn: chia đất nước thành các mường, đặt quan cai trị, xây dựng quân đội do nhà vua chỉ huy.

+ Buôn bán trao đổi với cả người châu Âu. Lào còn là trung tâm phật giáo.

+ Giữ quan hệ hòa hiếu với Cam-pu-chia và Đại Việt, kiên quyết chống quân xâm lược Miến Điện.

- Văn hóa

+ Người Lào sáng tạo ra chữ viết riêng của mình trên cơ sở chữ viết của Cam-pu-chia và Mi-an-ma.

+ Đời sống văn hóa của người Lào rất phong phú hồn nhiên.

- Kiến trúc: Xây dựng một số công trình kiến trúc Phật giáo điển hình là That Luông ở Viên Chăn. 

- Nền văn hóa truyền thống: Cam-pu-chia và Lào đều chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ trên các lĩnh vực chữ viết, tôn giáo, văn học , kiến trúc. Song tiếp thu mỗi nước đều đem lồng nội dung của mình vào, xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.