Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII
I. Nước Pháp trước cách mạng
1. Tình hình kinh tế xã hội
a. Kinh tế
- Cuối thế kỉ XVIII, Pháp vẫn là nước nông nghiệp.
+ Công cụ, kĩ thuật canh tác lạc hậu, năng suất thấp.
+ Lãnh chúa, Giáo hội bóc lột nông dân nặng nề.
- Công thương nghiệp phát triển.
+ Máy móc sử dụng ngày càng nhiều (dệt, khai mỏ, luyện kim).
+ Công nhân đông, sống tập trung.
+ Buôn bán mở rộng với nhiều nước.
b. Chính trị
- Trước cách mạng Pháp là một nước quân chủ chuyên chế, vua nắm mọi quyền.
- Xã hội chia thành 3 đẳng cấp:
+ Đẳng cấp quý tộc: có mọi quyền, không đóng thuế.
+ Đẳng cấp tăng lữ: có mọi quyền, không đóng thuế.
+ Đẳng cấp 3 gồm tư sản, nông dân, bình dân thành thị, làm ra của cải, không có quyền về chính trị, phải đóng thuế, và làm nghĩa vụ phong kiến. Nông dân chiếm 90% dân số, tư sản đứng đầu đẳng cấp thứ ba vì họ có học, có quyền lợi kinh tế, nhưng không có tiền.
=> Mâu thuẫn xã hội gay gắt.
2. Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng
- Những tư tưởng tiến bộ phê phán những quan điểm lỗi thời, giáo lí lạc hậu, mở đường cho xã hội phát triển.
- Triết học ánh sáng dọn đường cho cách mạng bùng nổ, định hướng cho một xã hội mới tương lai.
II. Tiến trình của cách mạng
|
Niên đại |
Sự kiện |
|
5/5/1789 |
Hội nghị ba đẳng cấp do nhà vua triệu tập bị đẳng cấp thứ ba phản đối. |
|
14/7/1789 |
Quần chúng phá ngục Ba-xti, mở đầu cho cách mạng Pháp. |
|
8/1789 |
Thông qua Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền. |
|
9/1791 |
Quốc hội thông qua hiến pháp, xác lập nền chuyên chính tư sản (quân chủ lập hiến) |
|
4/1792 |
Chiến tranh giữa Pháp với liên minh phong kiến áo – Phổ bùng nổ. |
|
11/7/1792 |
Quốc hội tuyên bố Tổ quốc lâm nguy, quần chúng đã nhất loạt tự vũ trang bảo vệ đất nước |
|
10/8/1792 |
Chính quyền chuyển sang tay tư sản công thương |
|
21/9/1792 |
Quốc hội tuyên bố lập nền Cộng hòa thứ nhất |
|
21/1/1793 |
Vua Li-i XVI bị xử chém vì tội phản quốc |
|
31/5/1793 |
Quần chúng Pari nổi dậy, lật đổ phái Ghirôngđanh |
|
2/6/1793 |
Phái Giacôbanh lên nắm chính quyền |
|
27/7/1794 |
Đảo chính lật đổ phái Giacôbanh |
|
11/1799 |
Thiết lập nền độc tài quân sự |
|
1804 |
Na-pô-lê-ông Bô-na-pác lên ngôi Hoàng đế và thành lập Đế chế thứ nhất |
III. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng Pháp cuối thế kỉ XVIII
- Là cuộc cách mạng dân chủ tư sản điển hình.
+ Lật đổ chế độ phong kiến cùng với những tàn dư của nó.
+ Giải quyết được vấn đề dân chủ (ruộng đất cho nông dân, quyền lợi của công nhân).
+ Hình thành thị trường dân tộc thống nhất mở đường cho lực lượng TBCN ở Pháp phát triển.
+ Giai cấp tư sản lãnh đạo, nhưng quần chúng quyết định tiến trình phát triển của cách mạng.
- Mở ra thời đại thắng lợi và củng cố quyền thống trị của giai cấp tư sản trên phạm vi thế giới.
