I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Guy đơ Mô- pa- xăng (1850- 1893), là nhà văn nổi tiếng Pháp. Tuy chỉ sống hơn bốn mươi tuổi nhưng Guy- đơ Mô-pa-xăng đã để lại sự nghiệp văn học lớn. Một số tác phẩm chính như: Một cuộc đời (1983), Ông bạn đẹp (1885)… và hơn ban trăm truyện ngắn. Đặc điểm của những tác phẩm này phản ánh sâu sắc nhiều phương diện của xã hội Pháp nửa cuối thế kỉ XIX.

2. Đoạn trích Bố của Xi-mông

- Được trích trong truyện ngắn cùng tên.

+ Truyện kể về chị Blăng–sốt bị một người đàn ông lừa dối, sinh ra Xi- mông. Vì vậy, Xi- mông trở thành một đứa trẻ không có bố dưới con mắt của mọi người. Truyện bắt đầu từ khi Xi- mông lúc đó khoảng bảy, tám tuổi, lần đầu tiên đến trường bị đám học trò chế giễu là không có bố. Em buồn bực, lang thang ra bờ sông, chỉ muốn chết cho xong. Đoạn trích kể những sự việc tiếp theo.

 II. Đọc- hiểu văn bản

 1. Bố cục: 4 phần

- Phần 1: Từ đầu đến “ Cháu…cháu không có bố”: Nỗi tuyệt vọng của Xi-mông

- Phần 2: Tiếp theo đến “Người ta sẽ cho cháu một ông bố”: Phi-líp gặp Xi- mông  và nói sẽ cho em một ông bố

- Phần 3: Tiếp theo đến “…rồi sải từng bước dài, bỏ đi rất nhanh”

- Phần 4: Còn lại: Xi–mông đến trường nói với các bạn là có bố và tên bố em là Phi-líp

2. Nhân vật Xi–mông

-  Xi-mông buồn bã, đau đớn và muốn tự tử vì em sinh ra không được bố thừa nhận, thường bị đám bạn chế giễu là không có bố. Nỗi đau đớn ấy đã được nhà văn khắc họa qua những ý nghĩ, sự bộc lộ tâm trạng và cách nói năng của em trong đoạn trích.

+ Em đi bắt một con ếch màu xanh  mãi mà không được, chúng giãy giụa thoát thân và chạy thoát. Em đã vô tư hồn nhiên bật cười “khi nhìn con vật cố giãy giụa thoát thân”. Tuy nhiên chỉ một lúc ngắn sau, em nhớ đến một thứ đồ chơi trẻ nhỏ làm bằng những thanh gỗ hẹp đóng đinh chữ chi chồng lên nhau điều khiển các chú lính nhỏ cài bên trên tập tành. Thế rồi em nhớ đến nhà, rồi nghĩ đến mẹ và thấy buồn vô cùng, em khóc, người em rung lên, ngồi quỳ xuống và đọc kinh cầu nguyện , rồi chẳng nghĩ ngợi được gì nữa, em lại khóc. Đây là tâm lí bất ổn, nỗi đau thường trực ám ảnh khiến cậu bé trở thành một con người đa sầu đa cảm, yếu lòng. 

+ Em với đôi mắt đẫm lệ, nghẹn ngạo nói với bác công nhân cao lớn :Chúng nó đánh cháu…vì…cháu…cháu…không có bố…không có bố (tức chúng bạn).

+ Em thèm cái cảm giác  êm đềm, thư thái khoan khoái, ấm áp vô cùng : "em rất thàm được nằm ngủ ở đây, trên mặt cỏ, dưới nắng ấm”

+ Em đã có ý định muốn nhảy xuống sông cho chết đuối vì sự gièm pha của chúng bạn.

-  Sự thiếu vắng người bố đã làm em tổn thương. Em khao khát có một người bố để me không còn là tâm điểm của sự gièm pha chế giễu của đám bạn. Và ngay lập tức khi được bác Phi- líp nhận làm bố thì em trở nên vui vẻ, yêu đời và tự tin khi đối mẳ với chúng bạn: “Bố tao ấy à, bố tao tên là Phi-lip”.

=> cậu bé trong trẻo, vô tư, hồn nhiên và hết sức đáng yêu-đại diện cho những đứa trẻ phải chịu sự thiệt thòi, mất mát trong cuộc sống. Cần có sự thấu hiểu và đồng cảm với những đứa trẻ đó.

3. Nhân vật bác Phi- lip ( nhận làm bố Xi- mông)

-  Là một bác công nhân “cao lớn, râu tóc đen, quăn”, trông nhân hậu. Bác là người phát hiện và dõi theo những động thái của cậu bé Xi- mông khi cậu bé đang đuổi bắt chú ếch nhái trên thảm cỏ xanh. Và khi thấy cậu bé khóc, bác đã hiền từ, ân cần hỏi thăm.

-  Bác đã dắt tay dẫn đứa bé trở nhà an toàn.

-  Sau khi biết rõ được ước muốn của Xi- mông là có một người bố : “Bác có muốn làm bố cháu không?”, với tấm lòng cảm thông và yêu thương con trẻ, bác Phi-líp đã vui vẻ nhận lời : “Có chứ, bác muốn chứ.”

=> Là người nhân từ, biết thông cảm và dành tình yêu thương cho những người thiệt thòi, nỗi đau của người khác. Đây là một tấm gương về lòng yêu thương con người mà chúng ta cần phải quý trọng.

 4. Chị Blang – sốt

- Là mẹ của bé Xi-mông. Chị cũng là người phụ nữ khổn khổ và thiệt thòi khi bị một người đàn ông lừa dối, sinh ra Xi- mông. Chị thật khổ tâm vì không mang lại được hạnh phúc trọn vẹn tình cha cho cậu con trai bé nhỏ. Thằng bé tổn thương và thèm thuồng có bố khiến chị không khỏi xót xa, chị “tê tái đến từng xương tủy, chị ôm con hôn lấy hôn để, trong khi nước mắt lã chã tuôn rơi”. Chứng kiến cảnh con trai nói nguyện vọng, ước muốn bác Phi-líp làm bố của mình, chị đã “hổ thẹn, lặng ngắt và quằn quại”. Có lẽ chị tự trách mình vì đã khờ dại lầm lỡ thời non trẻ, gây nên sự không đủ đầy tình yêu thương của người cha cho Phi-líp.

- Con người chị Blang-sốt được nhìn nhận qua sự tiếp xúc và con mắt nhìn nhận của bác Phi-líp khi đến nhà dẫn Xi- mông cho mẹ cậu: “Một thiếu phụ xuất hiện và bác công nhân bỗng tắt nụ cười, vì bác hiểu ra ngay là không bỡn cợt được nữa với cô gái cao lớn, xanh xao, đứng nghiêm nghị trước cửa nhà mình, như muốn cấm đàn ông bước qua ngưỡng cửa ngôi nhà nơi chị dã bị một kẻ khác lừa dối”. Điều này phần nào chứng tỏ chị là một người đứng đắn, nghiêm túc. Việc sinh ra Xi-mông ngoài ý muốn là do vấp ngã và sai lầm của chị thời trẻ dại chứ bản chất chị không phải là người dễ dãi. Hơn thế nữa, qua việc chứng kiến cảnh chị đau khổ, dằn vặt, hổ thẹn, quằn quại, ôm ngực buốt đau lòng vì thương Xi- mông đã cho chúng ta thấy được tình mẫu tử sâu sắc, chị yêu thương con hết mực và chăm sóc nuôi lớn Xi- mông .

=> Chị là đại diện cho những kẻ lầm lỡ trong cuộc sống. Cần phải có cái nhìn sâu sắc và toàn diện, cảm thông cho họ, bởi bản chất của họ chưa hẳn đã xấu mà do sự khờ dại, lầm lỡ nhất thời tuổi trẻ.

 III. Tổng kết

1. Nội dung

- Đoạn trích Bố của Xi-mông nhắc nhở chúng ta về lòng yêu thương bạn bè, mở rộng ra là lòng yêu thương con người, sự thông cảm với những nỗi đau hoặc lầm lỡ của người khác.

2. Nghệ thuật

- Thể hiện sắc nét diễn biến tâm trạng của ba nhân vật Xi- mông, Blăng-sốt, Phi-líp một cách tinh tế. Đặc biệt là thể hiện nét tâm lí ở nhân vật Xi- mông rất đặc trưng theo tâm lí con trẻ: vô tư, hồn nhiên, đáng thương và cũng có lúc khiến cho ta bật cười vì sự ngây ngô của cậu bé.