Bài 11: Tiêu hóa ở động vật
I. Tiêu hóa là gì?
- Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.
- Tiêu hóa ở động vật gồm: tiêu hóa nội bào với tiêu hóa ngoại bào.
II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hóa
- Động vật chưa có cơ quan tiêu hoá là động vật đơn bào. VD: trùng giày, amip,…
- Ở các động vật này, thức ăn được tiêu hóa nội bào: Các enzim từ lizoxôm vào không bào tiêu hoá để thủy phân thức ăn thành các chất dinh dưỡng đơn giản để tế bào sử dụng.
III. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hóa
- Các loài ruột khoang và giun dẹp có túi tiêu hoá.
- Túi tiêu hóa có hình túi và được hình thành từ nhiều tế bào. Túi tiêu hóa có một lỗ thông duy nhất ra bên ngoài. Lỗ thông vừa làm chức năng miệng vừa làm chức năng hậu môn.
- Trên thành túi có nhiều tế bào tuyến. Các tê bào này tiết enzim tiêu hóa vào lòng túi tiêu hóa. Sau đó thức ăn đang tiêu hóa dang dở sẽ được tiếp tục tiêu hóa nội bào trong tế bào của thành túi tiêu hóa => thức ăn được tiêu hóa ngoại bào và tiêu hóa nội bào
IV. Tiêu hóa ở động vật có ống tiêu hóa
- Ống tiêu hóa được cấu tạo từ nhiều bộ phận khác nhau.
- Thức ăn đi theo một chiều trong ống tiêu hóa. Trong ống tiêu hóa, thức ăn được tiêu hóa ngoại bào nhờ hoạt động cơ học và nhờ tác dụng của dịch tiêu hóa.
V. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt và thú ăn thực vật
1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt
- Bộ răng: răng nanh, răng hàm và răng cạnh hàm phát triển để giữ mồi, xé thức ăn
- Dạ dày: Dạ dày to chứa nhiều thức ăn và tieu hóa cơ học, hóa học.
- Ruột ngắn do thức ăn giàu chất dinh dưỡng.
2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật
- Bộ răng : răng cạnh hàm, răng hàm phát triển để nghiền thức ăn thực vật cứng.
- Dạ dày một ngăn hoặc 4 ngăn (động vật nhai lại).
- Ruột dài do thức ăn nghèo chất dinh dưỡng. Manh tràng phát triển ở thú ăn thực vật có dạ dày đơn.